Co motywuje pracowników?

Motywacja to niezwykle istotny aspekt zarządzania personelem. Służy on jednak nie tylko do zwiększania efektywności zatrudnionych, co z kolei przekłada się na lepsze zaspokajanie potrzeb klientów, wyższą jakość usług i szybsze osiąganie biznesowych celów. To także ważny czynnik budowania lojalności. Tymczasem z tegorocznych badań rynku pracy wynika, że co czwarty pracownik planuje w ciągu pół roku zmienić miejsce zatrudnienia. Decyzje te najczęściej podyktowane są brakiem satysfakcji z wykonywanych obowiązków i obniżoną motywacją.

Co mogłoby ich zatrzymać w firmie?

Edyta Pawka, Starszy Konsultant w dziale Rekrutacji Advisory Group TEST Human Resources na pytanie, co motywuje pracowników odpowiada:

Zdecydowanie perspektywa rozwoju. Chodzi nie tylko o aspekt finansowy, ale również rozwijanie umiejętności, podnoszenie kwalifikacji. Dla innych będzie to poczucie sensu wykonywanych obowiązków, pozytywna atmosfera, regularny feedback ze strony przełożonego, benefity. Bez względu na to co sprawia, że chcemy przyjść do pracy w poniedziałek, motywacja jest ważna, bo sprawia, że odczuwamy satysfakcję z wykonywanego zawodu.

Motywację można śmiało uznać za hasło przewodnie naszego stulecia. Szukamy jej w poradnikach, w milionach coachingowych filmików, czy w filozofii. W kulturze grindu motywacja to podstawa. To ona jest powodem, dla którego siedzimy w pracy po nocach. A co nas motywuje? Oczywiście, rozwój, dążenie do samorealizacji, nabywanie nowych umiejętności. Pytanie o źródło motywacji pracowników jest dla każdego pracodawcy jednym z najważniejszych. Odpowiedzi na nie pozwalają zwiększyć konkurencyjność firmy, co w dzisiejszych czasach rynku pracownika jest kluczowe w zapobieganiu rotacji. Co zatem powinien wiedzieć pracodawca, by skutecznie motywować swoich pracowników?

Chcemy być sprawiedliwie wynagradzani

Wynagrodzenie jest podstawą, dla której podejmujemy pracę. To nie tylko kwota ustalana między pracodawcą i pracownikiem, ale też źródło poczucia bezpieczeństwa i świadectwo docenienia tego drugiego. Podstawowym i pierwszym źródłem motywacji pracownika rozpoczynającego pracę w nowym miejscu jest więc wysokość wynagrodzenia. Powinna ona być ustalona w oparciu o merytoryczne argumenty obu zainteresowanych stron. Może wydawać się, że pracownicy chcą zarabiać jak najwięcej. Ale nie w tym tkwi sedno. Chcą zarabiać sprawiedliwie w stosunku do swoich możliwości. Chcą mieć poczucie, że zasługują na zarabiane pieniądze i jednocześnie nie są wykorzystywani przez pracodawcę. Najlepszym rozwiązaniem przy sprawiedliwym ustalaniu kwoty wynagrodzenia jest więc przeprowadzenie researchu. Najlepiej przy tym skorzystać z profesjonalnych raportów płacowych. Jak zarabiają pracownicy w innych firmach na danym stanowisku? Jaka jest średnia krajowa dla danego zawodu? Jak należy zmodyfikować te kwoty wobec doświadczeń i kwalifikacji pracownika? Odpowiedzi na te pytania pozwolą pracodawcy i zatrudnionemu dojść szybko do porozumienia, a stosowna kwota wynagrodzenia pozwoli obu zainteresowanym zakończyć negocjacje z zadowoleniem.

Dobrze jest promować inicjatywę

Motywację i zapał pracownika do pracy można podtrzymywać całym wachlarzem dodatków do pensji. Tak zwane dodatki zmienne to najlepszy sposób na docenienie wysiłku pracowników. Przykładami takich dodatków są dodatki frekwencyjne, handlowe, za wprowadzone usprawnienia, od wyniku, a także nagrody specjalne. Dodatki do wynagrodzenia zasadniczego budują poczucie docenienia i ważności pracownika. I chociaż na ich część pracownik nie może sobie zasłużyć, gdyż wynikają one ze specyfiki pracy, a nie jego zaangażowania (np. dodatki stałe, takie jak dodatek za pracę w szkodliwych warunkach, dodatek branżowy, stażowy czy za pracę w nocy, niedzielę i święta), to warto je wyróżnić przy określaniu wysokości wynagrodzenia. O wiele lepiej mieć świadomość, że poza wynagrodzeniem zasadniczym otrzymuje się „dodatkowe” pieniądze, niż otrzymywać po prostu pensję jako całość, bez rozróżnień.

Benefity zawsze mile widziane

Pewną formą dbałości o motywację pracownika związaną z aspektem finansowym jest zapewnianie dodatkowych benefitów, takich jak karnety na siłownię, bilety na wydarzenia kulturalne, zniżki w niektórych sklepach. Nie są one tak ważne jak odpowiednia wysokość wynagrodzenia, ale poprawiają stosunek pracownika do miejsca pracy. Mogą zachęcić zatrudnionego do poznania nowych form spędzania wolnego czasu i rozwoju osobistego. A jeśli okażą się strzałem w dziesiątkę i pracownik znajdzie dzięki nim nowe, satysfakcjonujące go hobby, z zadowoleniem będzie myślał o miejscu pracy jako jego źródle.

Praca zespołowa albo żadna

Bez względu na specyfikę zawodu, praca wymaga zawsze pewnej formy kontaktu z innymi ludźmi. Nabiera on zwłaszcza ogromnego znaczenia w miejscach, gdzie wiele osób pracuje na powodzenie jednego projektu. Braku pozytywnej atmosfery w pracy nie wynagrodzą żadne pieniądze. I o ile wiele tutaj zależy od samych pracowników, pracodawca również ma duży wpływ na ducha pracy zespołowej. Poczynając od samego procesu rekrutacji, gdzie powinien zwracać uwagę, by zatrudniać osoby uzupełniające swoje kompetencje i wykazujące pewne podobieństwo doświadczeń i zainteresowań, a kończąc na tworzeniu kultury organizacji w swojej firmie. Świadomy, komunikatywny lider grupy może zjednoczyć nawet najbardziej trudne osobowości i zmotywować je do współpracy.

Praca może być jak gra komputerowa

Częste przeprowadzenie szkoleń podnoszących kwalifikacje pracowników połączone z możliwością awansu na wyższe stanowisko może motywować na zasadzie działania gier strategicznych. Ich bohaterzy mogą awansować na wyższe poziomy przy spełnieniu odpowiednich warunków, a to wiąże się z dodatkowymi umiejętnościami i zasobami, które ułatwiają prowadzenie gry. To, co wciąga w granie to ta świadomość, że jeszcze jedna tura i będzie lepiej, kolejny poziom, kolejne wyzwania, już niedaleko od wygranej. Podobnie może działać mechanizm wspinania się po kolejnych szczeblach kariery. Są ludzie, dla których perspektywa rozwoju jest kluczowa przy podejmowaniu decyzji o podjęciu danej pracy. I im więcej możliwości da im pracodawca, tym wyższa będzie ich motywacja i lojalność wobec firmy.

Dla każdego co innego

Motywacja do pracy zależy od wielu czynników, w tym wieku pracownika, jego stanu cywilnego, kwalifikacji i filozofii życiowej. Dla pracowników starszych mniejsze znaczenie będzie miała perspektywa rozwoju niż dla tych świeżo po studiach. Dla tych ze zobowiązaniami rodzinnymi ważniejsze będą pieniądze niż dla samotnych, świeżo upieczonych i pełnych zapału absolwentów. Firma nie jest w stanie obrać polityki idealnej dla potrzeb każdego pracownika. Absolutną podstawą jest ustalenie kwoty wynagrodzenia zadowalającej i sprawiedliwej zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy i sprawne manewrowanie dodatkami do pensji. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że samo motywowanie wynagrodzeniem finansowym nie spełni swojej roli, jeśli nie będzie poparte pozostałymi narzędziami motywacyjnymi pracowników. Im więcej zróżnicowanych bodźców, tym większe zaangażowanie zatrudnionych w wykonywane przez nich obowiązki. Najważniejszą zasadą jest dostosowanie motywatorów do indywidualnych potrzeb pracowników. Ludzi motywują bowiem różne rzeczy: dla jednych będzie to możliwość pracy zdalnej, dla drugich benefity w postaci służbowego telefonu, laptopa i samochodu, jeszcze inni docenią nowoczesną aranżację biura, którą będą mogli sami zaprojektować, a kolejni docenią dobrze zaplanowane działania CSR-owe.

Przedsiębiorcy nie mają łatwego zadania, by motywować podwładnych i dbać o ich zadowolenie z pracy. Jeśli jednak wyjdą poza standard i wsłuchają się w indywidualne potrzeby pracowników, istnieje spora szansa, że sprostają wymaganiom trudnego rynku i utrzymają konkurencyjność.