Niestabilność polityczna i zmiany klimatyczne największymi zagrożeniami dla świata w 2019 roku

Na znaczące pogorszenie warunków gospodarczych i politycznych wskazuje najnowszy raport Global Risks, wydawany przy okazji Światowego Forum Ekonomicznego w Davos. Eksperci podkreślają w nim, że w 2018 roku znacznie zaostrzyły się spory handlowe, a pogarszające się stosunki międzynarodowe utrudniają przeciwdziałanie globalnym zagrożeniom. Spośród dziesięciu największych zagrożeń dla świata na nadchodzący rok siedem jest powiązanych z niestabilnością polityczną. Na drugim miejscu są zmiany klimatyczne. 

– W raporcie wskazujemy trzy zasadnicze grupy ryzyk, które wpływają na prowadzenie biznesu i mogą stanowić bariery rozwojowe w tym zakresie. Należą do nich przede wszystkim ryzyka finansowe i ekonomiczne. Drugą kategorią są ryzyka geopolityczne i społeczne, a trzecią – ryzyka technologiczne, związane z cyberatakami – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Artur Grześkowiak, prezes zarządu Marsh Polska.

Global Risks Report jest przygotowany w oparciu o prognozy i opinie tysiąca ekspertów i decydentów z całego świata. W tym roku 90 proc. z nich spodziewa się kolejnych konfrontacji głównych potęg na płaszczyźnie gospodarczej. W ocenie ekspertów negatywne uwarunkowania gospodarcze stanowią zagrożenie dla współpracy międzynarodowej, a w 2019 roku można się spodziewać dalszego jej osłabienia. Zdaniem 85 proc. wzrośnie też ryzyko politycznej konfrontacji między głównymi graczami na arenie międzynarodowej.

W regionie CEE – jak wskazuje prezes Marsh Polska – największym zagrożeniem będzie natomiast stabilność polityczna w poszczególnych krajach.

– Globalne ryzyka, które stanowią bariery rozwojowe w prowadzeniu biznesu, często wyglądają trochę inaczej w ujęciu lokalnym. Patrząc z perspektywy polskiej czy subregionalnej – mam tu na myśli region Europy Środkowej i Wschodniej – głównymi zagrożeniami są sprawy o charakterze geopolitycznym, związane ze stabilnością polityczną w poszczególnych krajach i regionach – mówi Artur Grześkowiak. 

Jak podkreśla, trudno jeszcze ocenić konsekwencje finansowe, jakie będzie mieć coraz większa niestabilność polityczna w ujęciu globalnym i konflikty, których można się spodziewać w nadchodzącym roku.

– Procesy takie jak brexit, problemy Wenezueli, niestabilność w regionie Dalekiego Wschodu – mowa głównie o Korei Północnej i Chinach – mogą wpłynąć na rynek finansowy w sposób, który dziś trudno jeszcze określić. Dostrzegamy też fakt, że ta niestabilność geopolityczna występuje również w regionach specjalizujących się w wydobywaniu ropy naftowej i gazu, co ma oczywiste przełożenie na potencjalny szok cenowy w tym obszarze i inne konsekwencje o charakterze finansowym – mówi Artur Grześkowiak.

Spośród dziesięciu największych zagrożeń, które prawdopodobnie nasilą się w 2019 roku, aż siedem jest powiązanych ze środowiskiem politycznym. Drugim najpoważniejszym – i najbardziej prawdopodobnym – zagrożeniem dla świata są z kolei zmiany klimatyczne: utrata bioróżnorodności, ekstremalne zjawiska pogodowe, słabe dostosowanie się do zmian klimatycznych, katastrofy spowodowane działalnością człowieka i katastrofy naturalne. Wśród najbardziej dotkliwych, potencjalnych zagrożeń Global Risks Report wskazuje m.in. możliwy kryzys związany z dostępem do wody pitnej.

Ponad 50 proc. ekspertów uważa ekstremalne zjawiska pogodowe i zmiany klimatyczne za czynniki najbardziej zakłócające rozwój w ciągu najbliższych 10 lat. Reagowanie na te zjawiska wymaga zmiany polityki środowiskowej na niskoemisyjną, ale i znaczących nakładów inwestycyjnych na infrastrukturę, szacowanych na ok. 18 mld dol. do 2040 roku. Eksperci podkreślają, że rządy i przedsiębiorstwa muszą opracować strategie adaptacji do zmian klimatycznych i jak najszybciej zacząć je wdrażać.

Kolejny czynnik, który kształtuje globalną mapę ryzyk, to technologia. 2/3 ekspertów spodziewa się, że liczba oszustw i kradzieży tożsamości wzrośnie w 2019 roku, a ryzyka cybernetyczne są nadal postrzegane jako bardzo istotne i najbardziej prawdopodobne w nadchodzącym roku.

Prezes Marsh Polska wskazuje, że istotnym zagrożeniem – które wpływa na prowadzenie biznesu i może stanowić barierę rozwojową – jest też niekorzystna demografia i kwestie związane z motywowaniem pracowników.

– Bariera dostępu do wyspecjalizowanej kadry może być jedną z najbardziej poważnych barier rozwojowych przedsiębiorstw w Polsce. Obserwujemy to na co dzień, to powinno być tematem poważnej analizy po stronie przedsiębiorstw – mówi Artur Grześkowiak.

Paradoksalnie, podczas gdy na polskim rynku problemem jest niedobór kadr, w skali globalnej dużym zagrożeniem ekonomicznym jest wysokie bezrobocie, które może się przełożyć na destabilizację gospodarczą.

– Wysokie bezrobocie niezmiennie znajduje się na pierwszym miejscu spośród wszystkich ryzyk ekonomicznych zagrażających prowadzeniu biznesu. Jest to paradoksalne o tyle, że z polskiej perspektywy wskazujemy przede wszystkim brak dostępu wyspecjalizowanych kadr. Wskaźniki bezrobocia w Polsce i w naszym regionie są na stosunkowo niskie w porównaniu do innych krajów, podczas gdy w skali globalnej ryzyko bezrobocia jest jednym z podstawowych – mówi Artur Grześkowiak.

Global Risks Report wskazuje kluczowe ryzyka na 2019 rok – zarówno pod kątem prawdopodobieństwa ich wystąpienia, jak i skali strat, które mogłyby spowodować. W tegorocznym zestawieniu największych zagrożeń przeważają te związane z polityką, klimatem i technologią. Wśród pięciu najważniejszych trendów na nadchodzący rok eksperci wskazują natomiast (kolejno): zmiany klimatyczne, rosnące znaczenie technologii cyfrowych, coraz większą polaryzację społeczeństw oraz nierówności społeczne i wzmocnienie nastrojów narodowościowych w poszczególnych krajach.

– Światowe Forum Ekonomiczne i wydawany przy tej okazji Global Risks Report jest sygnałem ostrzegawczym dla przedsiębiorców i krajów wskazującym, jakie obszary warto zaadresować i nad czym pracować w kontekście ograniczania ryzyka. Tych znaków ostrzegawczych jest coraz więcej i warto do nich podchodzić poważnie – podkreśla Artur Grześkowiak, prezes Marsh Polska.

Raport Global Risks Report 2019 został opracowany we współpracy World Economic Forum, Marsh & McLennan Companies, Zurich Insurance Group i autorytetami akademickimi z uniwersytetów w Oxfordzie, Singapurze i Pennsylvanii.